Al jong hoorde ik van moeder haar ervaring bij het gevangen-nemen, -houden en de bevrijding van haar en haar moeder, mijn oma. Dat was voordat ik naar school ging, dus nog geen 4 jaar oud. Haar “verhaal” speelde zich af in de laatste maanden van 1944.
In “KRAAKHELDER” vertel ik het nog eens… 75 jaar later.
Dat ging niet eerder, omdat de processen verbaal (p.v’s), die in 1947 waren opgeschreven, pas in 2016 vrijgegeven werden, “vrij” om in te zien en over te nemen voor iemand die toegang werd verleend. En zo zat ik op 24 februari 2016 en nog vele keren daarna, met dozen vol stoffige, vloeipapierachtige foliovellen voor me in het Nationaal Archief in Den Haag.
Zoek maar om de jouw bekende namen – vind hun verhalen, vertelt aan de verbalisanten, die het in de spelling van die tijd in heel leesbaar Nederlands hebben opgeschreven… en combineer, componeer aan de hand van citaten uit de p.v’s, hoe de werkelijkheid in 1944 zich heeft afgespeeld.
Het zijn de eigen woorden van alle gehoorden, die dit mogelijk hebben gemaakt.
Het is de beslissing van Historisch Centrum Leeuwarden om alle opgenomen p.v.’s voor altijd te bewaren in de bibliotheek: een stofvrije ruimte met klimaat beheersing en bom-, schokvrij onder de grond in het donker.
En zo het verhaal, als geheel, voor het nageslacht te bewaren.